ข้อจำกัดสิทธิบอกเลิกจ้างของนายจ้าง

สิทธิของลูกจ้างเป็นประเด็นสำคัญที่กฎหมายแรงงานให้ความคุ้มครองเพื่อสร้างความเป็นธรรมในสถานที่ทำงาน โดยเฉพาะในกรณีที่เกี่ยวข้องกับการเลิกจ้าง ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อชีวิตความเป็นอยู่ของลูกจ้างอย่างมาก เพื่อป้องกันการใช้สิทธิอย่างไม่เป็นธรรม กฎหมายแรงงานจึงกำหนดข้อจำกัดเกี่ยวกับการเลิกจ้างในบางกรณี เช่น การเลิกจ้างเพราะตั้งครรภ์ การเลิกจ้างกรรมการลูกจ้าง และการเลิกจ้างระหว่างกระบวนการเจรจาแรงงาน บทความนี้จะอธิบายข้อกฎหมายที่เกี่ยวข้องและแนวทางที่นายจ้างควรปฏิบัติเพื่อให้เป็นไปตามหลักกฎหมายและจริยธรรมทางธุรกิจ

ข้อจำกัดเกี่ยวกับการเลิกจ้าง

เลิกจ้างเพราะตั้งครรภ์

กฏหมายคุ้มครองลูกจ้างในช่วงตั้งครรภ์ อาจส่งผลให้นายจ้างต้องเปลี่ยนงานชั่วคราวให้ลูกจ้างก่อนหรือหลังคลอด และอาจมีนายจ้างหลีกเลี่ยงภาระดังกล่าวด้วยการเลิกจ้างลูกจ้างหญิงเพราะตั้งครรภ์ จึงมีกฎหมายบัญญัติห้ามไม่ให้นายจ้างเลิกจ้างลูกจ้างหญิงเพราะเหตุตั้งครรภ์*
*พ.ร.บ. คุ้มครองแรงงานฯ มาตรา 43 บัญญัติว่า “ห้ามไม่ให้นายจ้างเลิกจ้างลูกจ้างหญิงเพราะเหตุตั้งครรภ์”

เลิกจ้างกรรมการลูกจ้าง

• “กรรมการลูกจ้าง” คือ ตัวแทนลูกจ้างในการทำงานร่วมกับนายจ้าง แต่การทำหน้าที่นี้อาจทำให้นายจ้างไม่พอใจและกลั่นแกล้ง หรือเลิกจ้าง
• พ.ร.บ. แรงงานสัมพันธ์ฯ มาตรา 52 จึงคุ้มครองโดยห้ามเลิกจ้าง ลดค่าจ้าง ลงโทษ หรือขัดขวางการทำงานของกรรมการลูกจ้าง เว้นแต่ได้รับอนุญาตจากศาลแรงงานก่อน

เลิกจ้างระหว่างการเจรจา

หากเกิดข้อพิพาทแรงงานและอยู่ระหว่างการเจรจา ไกล่เกลี่ย หรือการชี้ขาดข้อพิพาท ห้ามนายจ้างเลิกจ้างหรือโยกย้ายตำแหน่งหน้าที่ของลูกจ้าง ผู้แทนลูกจ้าง กรรมการ อนุกรรมการ และสมาชิกสหภาพแรงงานที่เกี่ยวข้องกับข้อพิพาทนั้น

การเลิกจ้างเป็นกระบวนการที่ต้องดำเนินการด้วยความรอบคอบและเป็นธรรม ข้อจำกัดทางกฎหมายที่คุ้มครองลูกจ้างในบางกรณีไม่เพียงแต่ช่วยป้องกันการใช้สิทธิอย่างไม่เป็นธรรม แต่ยังสะท้อนถึงหลักการแรงงานที่ยุติธรรมและสมดุล นายจ้างจึงควรศึกษาข้อกฎหมายที่เกี่ยวข้องให้รอบด้าน และดำเนินการอย่างถูกต้องตามกฎหมายแรงงาน เพื่อให้เกิดความสัมพันธ์ที่ดีในองค์กรและลดความเสี่ยงในการเกิดข้อพิพาทที่อาจส่งผลกระทบต่อทั้งนายจ้างและลูกจ้างในระยะยาว

อ่านเพิ่มเติมใน HR Society Magazine ฉบับกุมภาพันธ์ 2568
พร้อมบทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ