15 ตุลาคม 2562
สำหรับเนื้อหาบทความนี้ ขอแชร์คำถามจากที่ผมได้ไปบรรยายหลายที่มักพบประเด็นเกี่ยวกับการรับรู้รายการทางบัญชี และการรับรู้จุดรับผิดทางภาษี (Tax Point)
ซึ่งผมเองก็ได้รวบรวมความรู้ และข้อซักถามต่าง ๆ มานำเสนอเพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับท่านผู้อ่าน
ประเด็นเหตุการณ์ | การรับรู้รายการทางบัญชี | การรับรู้จุดรับผิดทางภาษีมูลค่าเพิ่ม |
1. กรณีที่กิจการได้ทำการขายสินค้า จะรับรู้รายการทางบัญชี และจุดรับผิดทางภาษีอย่างไร? |
1. โอนความเสี่ยงและผลตอบแทน 2. ไม่เกี่ยวข้องกับการบริหารสินค้า 3. วัดมูลค่าของรายได้ได้น่าเชื่อถือ 4. มีความเป็นไปได้ค่อนข้างแน่ที่กิจการจะได้รับประโยชน์เชิงเศรษฐกิจ 5. วัดมูลค่าต้นทุนที่เกิดขึ้นได้น่าเชื่อถือ
|
เกิดเมื่อมีการส่งมอบ แต่หากมีการกระทำในลักษณะดังกล่าวนี้ถือว่าจุดรับผิดเกิดขึ้นทันที ➣ โอนกรรมสิทธิ์สินค้า ➣ ชำระค่าสินค้าก่อนถึงกำหนดชำระ ➣ เมื่อออกเอกสารใบกำกับภาษี
|
2. ขายสินค้าตามสัญญาให้เช่าซื้อ/สัญญาซื้อขายผ่อนชำระ/ซื้อขายโดยใช้บัตรเครดิต
|
แนวปฏิบัติและหลักการวิเคราะห์รายการรับรู้ให้พิจารณาเช่นเดียวกับ 1. โดยการขายสินค้าด้วยวิธี
การนี้จะต้องรับรู้รายการอีกรายการหนึ่ง คือบัญชีลูกหนี้ตามสัญญาเช่าซื้อ หรือลูกหนี้ขายผ่อนชำระ ซึ่งจะทยอยตัดจำหน่าย เมื่อมีการชำระค่างวด
|
ปกติกรรมสิทธิ์ในสินค้าจะยังไม่ได้โอนไปยังผู้ซื้อ โดยผู้ซื้อได้รับสินค้าไปเรียบร้อยแล้ว จุดรับผิดจะเกิดเมื่อถึงกำหนดชำระราคาตามงวด ยกเว้นว่ามีการกระทำนี้ ➣ ชำระค่าสินค้าก่อนถึงกำหนดชำระ ➣ เมื่อออกเอกสารใบกำกับภาษี
|
3. ขายสินค้ากรณีที่มีการแต่งตั้งตัวแทนเพื่อขาย |
พิจารณาได้ว่าผู้ฝากขายจะรับรู้รายการ ต่อเมื่อได้รับรายงานจากตัวแทนว่ามีการจำหน่ายสินค้า
ผู้ฝากขายจึงรับรู้รายการขายสินค้า แต่สำหรับตัวแทนนั้นรับรู้รายได้ในวันที่เท่ากับจำนวนส่วนแบ่งที่ตกลงกันไว้ โดยส่วนที่เหลือ(ราคาขาย-ค่านายหน้าที่ตัว
แทนได้รับ) จะต้องส่งให้ผู้ฝากขายรับรู้รายได้ต่อไป
|
เมื่อมีการแต่งตั้งตัวแทนและส่งมอบสินค้าให้ตัวแทน จุดรับผิดจะเกิดเมื่อตัวแทนได้ส่งมอบสินค้าให้แก่ผู้ซื้อ ยกเว้นกรณีเกิดเหตุการณ์
➣ ตัวแทนโอนกรรมสิทธิ์ในตัวสินค้าให้ผู้ซื้อ ➣ ตัวแทนรับชำระค่าสินค้า ➣ ตัวแทนนำสินค้าไปใช้เอง/คนอื่น ➣ เมื่อออกเอกสารใบกำกับภาษี
|
จากประเด็นเกี่ยวกับการขายสินค้า ผ่านไปแล้ว 3 ข้อ น่าจะพอเป็นแนวทางปฏิบัติให้ท่านผู้อ่านได้นำไปใช้รับรู้รายการเกี่ยวกับรายได้ และรับรู้จุดรับผิดทางภาษีมูลค่าเพิ่ม (Tax Point) กันพอสมควร
คราวนี้ลองมาดูกิจการที่เป็นธุรกิจบริการกันบ้างครับว่าจะมีจุดที่รับรู้อย่างไรกันบ้าง
ประเด็นเหตุการณ์ | การรับรู้รายการทางบัญชี | การรับรู้จุดรับผิดทางภาษีมูลค่าเพิ่ม |
1. กรณีที่กิจการมีการให้บริการเป็นการทั่วไป กับลูกค้า |
1. วัดมูลค่าของรายได้ได้น่าเชื่อถือ 2. มีความเป็นไปได้ค่อนข้างแน่ที่
กิจการจะได้รับประโยชน์เชิงเศรษฐกิจ
3. วัดขั้นความสำเร็จได้น่าเชื่อถือ 4. วัดมูลค่าต้นทุนที่เกิดขึ้นได้น่าเชื่อถือ |
เกิดเมื่อมีการชำระค่าบริการ ยกเว้นแต่ว่าจะมีการ
➣ ได้ใช้บริการด้วยตนเอง หรือใช้โดยคนอื่น ๆ ➣ เมื่อออกเอกสารใบกำกับภาษี
|
2. กรณีการบริการตามสัญญา ซึ่งมีระบุค่าตอบแทนตามสัดส่วนของการบริการ (ชำระเป็นงวด) |
จะรับรู้ได้ต่อเมื่อมีการวัดขั้นความสำเร็จ
ได้อย่างน่าเชื่อถือ ซึ่งส่วนใหญ่นั้นจะ
อาศัยผู้ที่ความเชี่ยวชาญ หรือผู้ควบคุม
งานเป็นผู้ประเมินขั้นความสำเร็จ |
รับรู้เมื่อได้รับชำระค่าบริการตามส่วนที่ตกลงในสัญญา ยกเว้นเสียแต่ว่า
➣ ได้ใช้บริการด้วยตนเอง หรือใช้โดยคนอื่น ๆ ➣ เมื่อออกเอกสารใบกำกับภาษี
|
3. กรณีให้บริการติดตั้งหรือประกอบ |
รับรู้รายได้ตามขั้นความสำเร็จของการ
บริการ หรือรายการได้เมื่อผู้ซื้อนั้นยอม
รับในสินค้า ประกอบกับการติดตั้งหรือประกอบนั้นเสร็จสมบูรณ์ยกเว้นแต่การ
ติดตั้งนั้นเป็นเพียงแค่ส่วนประกอบย่อย ๆ ของการขาย ให้รับรู้เมื่อขายสินค้า
|
รับรู้เมื่อได้รับชำระค่าบริการตามส่วนที่ตกลงกัน หรือเมื่อได้รับชำระครบจำนวน เว้นเสียแต่ว่า
➣ ได้ใช้บริการด้วยตนเอง หรือใช้โดยคนอื่น ๆ ➣ เมื่อออกเอกสารใบกำกับภาษี
|
ทั้งนี้ประเด็นต่าง ๆ ในการดำเนินธุรกิจจริงนั้น อาจจะมีเหตุการณ์หรือสถานการณ์ที่จะต้องพิจารณาจุดในการรับรู้รายการต่าง ๆ ทั้งทางด้านบัญชี และภาษีอากร โดยอาศัยข้อพิจารณาจากปัจจัยและองค์ประกอบอื่น ๆ ร่วมด้วย ซึ่งนักบัญชีก็ต้องอาศัยหลักความระมัดระวังในการพิจารณาเช่นกัน เพราะหากพิจารณาจุดรับรู้รายการทางบัญชีที่ผิดพลาดอาจส่งผลกระทบต่องบการเงิน และการตัดสินใจของผู้ใช้งบการเงิน หรือหากพิจารณาจุดรับผิดทางภาษีมูลค่าเพิ่มผิดพลาด ก็จะกระทบต่อการยื่นแบบแสดงรายการเสียภาษีมูลค่าเพิ่ม ซึ่งมีความผิดตามมาตรา 90 มาตรา 90/1, 90/2, 90/3, 90/4 และ 90/5 มีทั้งโทษปรับ และจำคุก
ธนพล สุขมั่นธรรม : ผู้เขียน
—-
แหล่งที่มา : www.jobdst.com