เตรียมพร้อมเพื่อการตรวจสอบบัญชีสำหรับกิจการ IPO

พบกับแนวทางหรือการเตรียมพร้อมทางด้านการบัญชีและการตรวจสอบบัญชีเพื่อนำกิจการเข้าตลาดหุ้น หรือ IPO

ปัจจุบันมีกิจการจำนวนมากที่สนใจจะนำหลักทรัพย์เข้าจดทะเบียนเพื่อทำการซื้อขายในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยเป็นครั้งแรก (Initial Public Offering : IPO)  หรือที่เรียกกันติดปากปากว่า “เข้าตลาดหุ้น” หรือ “เอาหุ้นเข้าตลาด” เรามาทำความเข้าใจพื้นฐานทางด้านการเตรียมพร้อมกันก่อนว่า จะมีแนวทางหรือการเตรียมพร้อมอย่างไร โดยเฉพาะอย่างยิ่งทางด้านการบัญชีและการตรวจสอบบัญชี

เป็นที่ทราบกันทั่วไปแล้วว่าปัจจุบันในประเทศไทยเรามีมาตรฐานการบัญชีที่ใช้อยู่ให้เลือกได้จำนวน 2 ชุดมาตรฐาน ได้แก่ 1.มาตรฐานการรายงานทางการเงิน และ  2.มาตรฐานการรายงานทางการเงินสำหรับกิจการที่ไม่มีส่วนได้เสียสาธารณะ โดยในทางปฏิบัติ เมื่อกิจการที่มีความประสงค์จะ “เข้าตลาดหุ้น”  จำเป็นต้องมีการทบทวนการปฏิบัติตามมาตรฐานการบัญชีสำหรับกิจการที่ไม่มีส่วนได้เสียสาธารณะเสียก่อน  จากนั้นจึงเปลี่ยนแปลงมาตรฐานการบัญชีสำหรับกิจการที่ไม่มีส่วนได้เสียสาธารณะไปเป็นมาตรฐานการบัญชี “ชุดใหญ่” อีกครั้งหนึ่ง

ประเด็นที่น่าสนใจด้านการบัญชีและมาตรฐานการบัญชีที่นักบัญชีและผู้บริหารควรให้ความสนใจเตรียมการในลำดับแรก ๆ คือ ประเด็นดังนี้

1. รายได้และนโยบายการเกิดรายได้ รวมถึงการให้สินเชื่อและส่วนลดต่าง ๆ
2. การสั่งซื้อ การรับของ ตลอดจนนโยบายการจัดการด้านชำระหนี้
3. การบริหารสินค้าคงคลังเพื่อให้มีสินค้าเพียงพอในการขาย
4. การควบคุมและบริหารจัดการเงินสด

จุดชี้วัดสำคัญที่นักบัญชีและผู้บริหารใช้วัดผลในประเด็นข้างต้นว่ามีการจัดทำบัญชีถูกต้องหรือไม่คือ การจัดให้มีผู้สอบบัญชีที่มีคุณภาพทำการตรวจสอบบัญชี ซึ่งนอกจากทราบผลการตรวจจากความเห็นที่แสดงต่อรายงานทางการเงินที่นักบัญชีได้จัดทำแล้ว จะยังได้ข้อแนะนำในด้านการควบคุมภายในอีกด้วย

สำหรับกิจการที่เตรียมความพร้อมเข้าตลาด ควรจัดให้มีการตรวจประเมินก่อนว่า นอกจากการปฏิบัติตามมาตรฐานการรายงานทางการเงินสำหรับกิจการที่ไม่มีส่วนได้เสียสาธารณะแล้ว ยังต้องพิจารณาว่าหากมีการเปลี่ยนแปลงมาตรฐานการบัญชี “ชุดใหญ่” จะมีเรื่องใดบ้างที่พิจารณาดำเนินการปรับปรุง ซึ่งโดยส่วนใหญ่มักจำเป็นต้องมีการปรับปรุงระบบการควบคุมภายใน เพื่อให้สอดคล้องกับมาตรฐานการบัญชีและการรายงานต่าง ๆ เพิ่มเติม ซึ่งผู้บริหารมักจะมีส่วนร่วมในการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงระบบการควบคุมภายในของกิจการ เพื่อให้ได้ข้อมูลที่สามารถนำไปใช้ประกอบในการจัดทำบัญชีตามมาตรฐานการบัญชี “ชุดใหญ่” ต่อไป

ที่มา : บทความ “เตรียมพร้อมเพื่อการตรวจสอบบัญชีสำหรับกิจการ IPO” โดย : อ.สุรพล ถวัลยวิชชจิต ววารสาร CPD & Account ปีที่ 16 ฉบับที่ 184 เดือนเมษายน 2562